Gebelikte Vajinal Enfeksiyonlar
Gebelik süresince, anne adaylarının değişen hormon değerleri sebebiyle; bakteri, parazit ve mantar kaynaklı vajinal enfeksiyonlara yakalanma riski oldukça yüksektir. Başlıklar halinde inceleyeceğimiz enfeksiyon türlerine ve tedavi süreçlerine göz atalım.
Vajinal enfeksiyon Nedir? Neden oluşur?
Vajinal enfeksiyonlar, özellikle 15-44 yaş aralığındaki kadınlarda görülen, bakterilerin neden olduğu sıkça karşılaşılan enfeksiyon türlerindendir. Aynı zamanda, her yıl yaklaşık 1 milyon hamile kadını etkilediği bilinmektedir. Özellikle yaz ayları, vajinal enfeksiyonların daha sık görülmesine elverişli bir ortam sunar. Vajinanın doğal florasında bulunan iyi huylu laktobasil denilen bakteriler, vajinayı ve rahmi kötü huylu diğer bakterilerin neden olabileceği hastalıklardan koruma görevini üstlenirler. Laktobasil bakterileri, gebelik süresince vücuttaki hormonal dalgalanlamalara bağlı olarak azalabilir ve bu, vajina florasında bulunan enfeksiyöz olarak da bilinen diğer bakteri türlerinin çoğalmasına neden olabilir. Vajinal floradaki bu olağan dışı dengesizlik, çeşitli vajinal enfeksiyonlara yol açabilir. Maalesef gebelik sürecinde vajinal enfeksiyonlara yakalanma riskinin, gebe olmayanlara göre daha yüksek olduğu gözlemlenir. Tam olarak nedenleri belirlenemese de, riskleri artıran bazı faktörler vardır:
- Sentetik, hava geçirmez iç çamaşırları
- Koruyucu bakterileri de öldürebilen antibiyotik tedavisi
- Doğum kontrol hapları
- Tampon, pamuk gibi yabancı cisimlerin uzun süre içeride kalması
- Vajinanın doğal koruyucu dengesini bozacak vajinal duşlar
- Genel olarak bağışıklık sisteminin zayıflaması
- Basit hijyen kurallarının ihmali
Gebelikte vajinal enfeksiyonların tedavisi aksatılmamalıdır, çünkü tedavi edilmediğinde enfeksiyon büyüyüp karın boşluğuna yayılabilir, anne ve bebek için daha büyük tehlikelere zemin hazırlayabilir.
Bakteriyel Vajinozis
Bulaşıcı bir özelliğe sahip olmadığı düşünülen bu enfeksiyona bakteriler sebep olur. Gebelik sürecinde mantar enfeksiyonundan bile daha sık ortaya çıkmaktadır. Kadınların neredeyse yarısının, hayatlarının bir döneminde bu enfeksiyona yakalandıkları görülmektedir. Bakteriyel vajinozis genel olarak hissedilebilir semptomlar ortaya çıkarmaz, seyrek olarak ise yoğun ve kötü kokulu bir akıntıya sebep olur. Başlıca semptomlarını sıralayacak olursak:
- Akıntı normal akıntıdan farklı olarak sarı, yeşil, gri veya kahverengi olabilir.
- Genellikle enfeksiyona neden olan bakterilerin ürettiği kimyasallar sonucunda akıntıya bayat balık kokunu andıran kötü bir koku eşlik eder.
- Enfeksiyon, cinsel ilişki sırasında acıya ve kötü kokuya neden olabilir, ilişki sonrası akıntıda artış yaşanabilir.
- Vajinanın iç ve dış bölgesinde yanma ve kaşıntıya sebep olur.
- İdrar sırasında ağrı hissetmenize neden olabilir.
Olası Komplikasyonlar
in zamanında tedavi edilmemesi özellikle gebelikte şöyle riskler ortaya çıkarabilir:
- Düşük riskini artırabilir
- Erken doğuma neden olabilir
- Pelvik iltihabi hastalıklarına davetiye çıkarabilir
- Doğum sonrasında yüksek ateşli rahim enfeksiyonlarına neden olabilir.
Bakteriyel Vajinozis Nasıl Tedavi Edilir?
Bakteriyel vajinozis teşhisi için öncelikle doktorunuzla görüşmelisiniz. Doktor, tıbbi geçmişinizi inceledikten sonra, pelvik muayenenizi yapar ve akıntı örneği inceleme sonuçlarına göre teşhisi tamamlar. Bu süreçten sonra gerekli tedaviye başlanır. Kullanılacak tedavi yöntemi her ne olursa olsun, doktorun ve ilaç prospektüsünün talimatlarına harfiyen uymanız şarttır. Doktorunuz durumu inceler, krem veya fitil önerebilir, veya uygun bulduğunda sizi gebeliğe zararı en az olabilecek bir antibiyotik tedavisine yönlendirebilir. Tedavi normal koşullarda bir hafta sürer. Enfeksiyonun devam ettiği durumlarda uzun süreli bir tedaviye başlamanız gerekebilir. Flagly ve Metronidazol gibi etkili ilaçların mide bulantısı, kusma ve baş ağrısı gibi yan etkileri olabilir.
Bakteriyel Vajinozis Nasıl Önlenir? Doğal ve Pratik Çözümler Nelerdir?
- Islak bir mayo veya nemli iç çamaşırı bakterilerin çoğalmasına neden olur. Bu yüzden ıslak mayoyla gezmemeli ve iç çamaşırınızı pamuklu kumaşlardan seçmelisiniz. Her gün değiştirdiğiniz ve terlemenizi önleyen pamuklu çamaşırlar enfeksiyon riskini azaltacaktır.
- Vajinal duştan, vajinanın doğal florasını bozarak bakteri oluşumunu arttıracağından uzak durulmalıdır.
- Genital bölgenin parfüm ve pudra gibi ürünlerle temasından kaçınmalısınız.
- Cinsel ilişki sırasında mutlaka korunmalısınız.
- Havlularınızı sürekli değiştirmeli ve nemli kalmamalarına özen göstermelisiniz.
- Günde en az 2 litre su içmeniz önemlidir.
- Probiyotik özellikteki yoğurdu günde en az bir kase olacak şekilde tükettiğinizden emin olun.
- Şeker kullanımı azaltarak, kompleks karbonhidrat ve tahıl ağırlıklı beslenin.
- Maydanoz kullanımı konusunda elinizi korkak alıştırmayın, bolca tüketin.
Hamilelikte Mantar Enfeksiyonu
Candida mantar ailesine mensup Candida albicans, vajinanın doğal florası içerisinde bulunan bir mantar türüdür. Hamilelik süresince artan östrojen hormonu, bu mantarların üremesini hızlandırarak vajinal mantar enfeksiyonuna neden olur. Şeker hastaları, aşırı dozda doğum kontrol hapı kullananlar, bağışıklık sistemi zayıf olanlar ve antibiyotik kullanan kişiler de risk grubundadır.
Vajinal Mantar Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?
Mantar enfeksiyonunda en sık rastlanan şikayetlerin başında akıntı ve kaşıntı vardır.
- Vajinada anormal yanma ve kaşıntı
- Süt kesiğine benzer akıntı
- Vajinada kızarıklık ve şişlik
- Cinsel ilişki esnasında oluşan ağrı ve yanma hissi
- İdrar yaparken hissedilen yanma
gibi belirtiler mantar enfeksiyonunu işaret eder.
Mantar Enfeksiyonu Nasıl Tedavi Edilir ve Önlenir?
Şikayetlerin şiddetine göre değişen tedaviler vardır. Hafif şiddetteki vajinal mantar şikayetlerinde antifungal kremler kullanılır. Dış genital için de krem kullanılabilir. Mantarlar nemli ortamı sevdiklerinden dolayı genital bölgeyi kuru tutmak çok önemlidir. Şiddetli ve tekrarlayan mantar enfeksiyonuna yakalanan hastalara 6 ayda bir antifungal özellikteki vajinal ovül ilaçları ve kremleri kullanılması önerilir. Bir başka doğal ve pratik çözüm ise bir miktar suya karıştırılacak iki kaşık sirkeyle genital bölgeyi yıkamaktır.
Mantar enfeksiyonuna yakalanmamak için alınabilecek birçok yöntem bulunur. Bunlar;
- Genital bölgenin hava almasına ve oluşabilecek nemi emmesine yardımcı pamuklu iç çamaşırları gitmek
- Genital bölge temizliği yaparken sabun kullanmamak
- Sık sık iç çamaşırı değiştirmek
- Ev yoğurdu tüketmek
- Şeker tüketimini azaltmak ve tam tahıllı ürünler tüketmek
gibi basit çözümlerdir.
Gebelikte Trikomonas Vajiniti
Yaklaşık her beş anne adayında birinde görülebilen diğer bir vajinit türü ise, trikomonas denilen parazitin neden olduğu enfeksiyondur. Yalnızca cinsel yollarla bulaştığı düşünülse de, ilişki dışındaki yollarla da bulaşabilir. İç çamaşırı ve havlu gibi özel eşyaların paylaşımı, umumi tuvaletler veya herhangi hijyenik olmayan tuvalet yoluyla bu parazit bulaşabilmektedir.
Trikomonas Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir? Nasıl Teşhis Edilir? Tedavisi Var mı?
Hastadan hastaya değişebilen belirtilerin dışında, sarı-yeşil renklerdeki kötü kokulu ve köpüklü yapıdaki akıntı tipiktir. Kaşıntı ve yanma gibi etkileri olan enfeksiyonun bazı kronik hastalarda açık renkte olduğu gözlemlenmiştir. Kızarıklık ve şişlik gibi problemlere neden olan akıntıdan alınan örnek, mikroskop altında incelenir. Trikomonas parazitleri burada görünecektir.
Vajinal floranın asidik dengesini bozan parazitler genellikle antibiyotiklerle tedavi edilir. Buradaki önemli nokta, bulaşıcı özellikli parazitten kaynaklı vajinit tedavisinin eşli bir tedavi olmasıdır. Kadın ve erkek eş zamanlı olarak tedaviye başlamalı ve bitirmelidir. Erken doğum ve düşük riski oluşturabilecek parazit enfeksiyonunu önlemek için,
- Cinsel ilişki esnasında korunmaya
- Hijyenik olmayan tuvaletlerden
- Özel eşya paylaşımından sakınmaya
özen göstermelisiniz.